E-BOOKS

E-book είναι το περιεχόμενο μιας λογοτεχνικής έκδοσης σε ψηφιακή μορφή κυρίως pdf, το οποίο διαβάζεται μέσω μιας ηλεκτρονικής συσκευής που διαθέτει οθόνη υγρών κρυστάλλων (LCD). Όπως το ΜΡ3 αντικαθιστά τους δίσκους βινυλίου, τις μαγνητικές κασέτες ή τα CDs, έτσι και τα e-books αντικαθιστούν τα βιβλία ως «αντικείμενα» με κειμενικό περιεχόμενο. Πως ξεκίνησαν όμως; Το 1971 ο Μάικλ Χαρτ ξεκίνησε το Gutenberg Project, ένα «σχέδιο» που αφορούσε τη συλλογή και ψηφιοποίηση τίτλων βιβλίων και κειμένων. Κάπως έτσι δημιoυργήθηκε η πρώτη ψηφιακή βιβλιοθήκη, που αποτέλεσε τη γέννηση των e-books και αριθμεί σήμερα 28 διαφορετικούς τίτλους Από το 1985 έως το 1992 ο Μπομπ Στάιν, μέσω της Voyager Company που είχε ιδρύσει, κυκλοφορούσε βιβλία σε μορφή CD-ROMs. Το 1995, το Amazon (ιντερνετική εμπορική πύλη) άρχισε να πουλά (κανονικά, όχι e-books) βιβλία μέσα από το site του, ενώ το 1998 εμφανίστηκαν τα πρώτα e-books που μπορούσαν να διαβαστούν μέσω των συσκευών Rocket ebook και Softbook. Το 2000 ο Στίβεν Κινγκ κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Riding Bullet» μόνο σε ψηφιακή μορφή. Από το 2002 και μετά διάφοροι εκδοτικοί οίκοι αποφάσισαν ότι θα είναι σκόπιμο και επικερδές να πωλούν τα βιβλία τους σε ψηφιακή μορφή. Το 2006 n Sony έβγαλε στην αγορά το SonyReader, ενώ την επόμενη χρονιά (2007) η Amazon απάντησε με το Kindle. Τα τελευταία δύο χρόνια (2008 και 2009) διάφορες εταιρείες κυκλοφόρησαν και συνεχίζουν να κυκλοφορούν συσκευές για τα e-books σε διάφορες τιμές, οι οποίες περιέχουν από 10 έως 20 βιβλία στη μνήμη τους.
Ένα e-book είναι συνήθως ένα ολοκληρωμένο έργο, οποιουδήποτε θέματος, από τη λογοτεχνία ως τις επιστήμες, από ένα τεχνικό εγχειρίδιο έως ένα μυθιστόρημα ή μία ποιητική συλλογή. Βασικό χαρακτηριστικό του είναι ότι επιχειρεί να δώσει στο χρήστη την ίδια αίσθηση με αυτή που αποκομίζει από την ανάγνωση ενός "παραδοσιακού" βιβλίου, καθώς και τις ίδιες βασικές "δυνατότητες" που αυτό παρέχει, σημαντικά όμως ενισχυμένες από τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας. Έτσι, ένα e-book είναι χωρισμένο σε κεφάλαια, το διαβάζουμε σελίδα - σελίδα, μπορούμε να υπογραμμίσουμε όσα μας ενδιαφέρουν ή να κρατήσουμε σημειώσεις σε οποιοδήποτε σημείο του, να εισαγάγουμε έναν σελιδοδείκτη για να θυμόμαστε πού έχουμε μείνει ή να τονίσουμε κάποιο σημαντικό σημείο και πολλά άλλα.
Φυσικά, τα e-books μάς δίνουν δυνατότητες άγνωστες στα έντυπα βιβλία (καλούμενα πλέον και "p-books"). Μπορούμε να εκτελέσουμε αναζητήσεις στο κείμενο για να βρούμε κάποια φράση ή λέξη, να αλλάξουμε το μέγεθος ή τον τύπο των γραμμάτων ή να αναζητήσουμε την ερμηνεία μίας λέξης στο ενσωματωμένο λεξικό που συνοδεύει πολλές από τις συσκευές ή το λογισμικό που χρησιμοποιείται. Σε πολλές περιπτώσεις, εφόσον ο εκδότης το έχει επιτρέψει, μπορούμε να μεταφέρουμε αυτούσια τμήματα του κειμένου σε άλλες εφαρμογές (εφόσον διαβάζουμε σε υπολογιστή ή PDA) ή να εκτυπώσουμε ό,τι μας ενδιαφέρει. Μία φορητή συσκευή μπορεί να αποθηκεύσει από 10 έως 100 διαφορετικά e-books, ένας αριθμός που πρακτικά γίνεται απεριόριστος αν δουλεύουμε σε κάποιον υπολογιστή. Η βιβλιοθήκη μας μπορεί να ανανεώνεται πολύ εύκολα και απλά, ενώ καθόμαστε στο γραφείο μας, καθώς μπορούμε να αγοράσουμε ένα βιβλίο μέσα σε λίγα λεπτά και να το μεταφέρουμε άμεσα μέσω του Internet, το οποίο παράλληλα βρίθει δωρεάν βιβλίων στα οποία μπορούμε να έχουμε πρόσβαση. Βέβαια, ένα e-book μπορεί να περιέχει γραφικά αλλά και να είναι εμπλουτισμένο με ήχο, βίντεο ή Internet links, ενώ όπως συμβαίνει σε κάθε εφαρμογή hypertext και στον World Wide Web, μας δίνεται η δυνατότητα να προσπελάζουμε την πληροφορία με μη σειριακό τρόπο, ακολουθώντας τα links, κάτι αναντικατάστατο προκειμένου για υλικό αναφοράς.
Πλεονεκτήματα των ψηφιακών βιβλίων:
• Σήμερα κυκλοφορούν στο εμπόριο πάρα πολλές συσκευές οι οποίες λειτουργούν αποκλειστικά ως "αναγνώστες" e-books, επιτρέποντάς μας να αποθηκεύουμε και να διαβάζουμε βιβλία. Μια συσκευή ανάγνωσης ψηφιακών βιβλίων έχει το βάρος ενός και μόνο βιβλίου, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να περιέχει χιλιάδες βιβλία.
• Ο αναγνώστης μπορεί να επιλέξει το μέγεθος των γραμμάτων και τη γραμματοσειρά του κειμένου.
• Το βιβλίο ανοίγει αυτόματα στη σελίδα όπου το αφήνει κάθε φορά ο αναγνώστης.
• Τα ψηφιακά βιβλία θα πωλούνται σε μικρότερη τιμή από τα αντίστοιχα έντυπα.
• Αν και το αρχικό κόστος της συσκευής ανάγνωσης είναι αυξημένο, τα ψηφιακά βιβλία θα πωλούνται σε μικρότερη τιμή από τα αντίστοιχα έντυπα.
Εξίσου ποικίλες και ευέλικτες είναι οι δυνατότητες που μας δίνουν οι υπολογιστές, για τους οποίους κυκλοφορεί σήμερα μία ποικιλία λογισμικού, ειδικά σχεδιασμένου για την ανάγνωση και διαχείριση ηλεκτρονικών βιβλίων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αν και οι σχετικές τεχνολογίες και τα πρότυπα βρίσκονται σε μία διαρκή διαδικασία εξέλιξης, οι λύσεις που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι ώριμες και βρίσκουν ευρεία εφαρμογή. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι τεχνολογίες DRM (Digital Rights Management), μέσω των οποίων τα σύγχρονα e-books είναι προστατευμένα από την πειρατεία και εξασφαλίζουν τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών, επιτρέποντας μόνο τη χρήση την οποία ο εκδότης έχει ορίσει και ο αγοραστής έχει πληρώσει.
Φυσικά ο σκοπός των εκδοτικών οίκων δεν είναι ιερός. Να τρέφουν δηλαδή το μυαλό του βιβλιοφάγου κοινού με διάφορες εκδόσεις χωρίς να εισπράττουν το αντίτιμο. Βλέποντας τις τεχνολογικές εξελίξεις πάνω στο θέμα έβαλαν στα ράφια των βιβλιοπωλείων τις ανάλογες συσκευές, προσφέροντας μάλιστα δωρεάν παλιότερα βιβλία, με τη σύμφωνη γνώμη των συγγραφέων τους, και παράλληλα έκαναν ανοίγματα στο internet για να υπάρχει πρόσβαση από τα smart phones. Στην Ελλάδα, οι Εκδόσεις Καστανιώτη προσφέρουν το BeBook κοντά στα €300 (με ενσωματω- μένους» επτά τίτλους βιβλίων)
• Έρως μετ’ εμποδίων, της Ντόρας Γιαννακοπούλου
• Νέρων - Εγώ ένας θεός, του Στέφανου Δάνδολου
• Εργαζόμενο αγόρι, της Λένας Διβάνη
• Το Μπουντουάρ του Ναδίρ, της Ιωάννας Μπουραζοπούλου
• Οι Εννέα Καίσαρες, του Βασίλη Παπαθεοδώρου
• Οδός Θησέως, του Αλέξη Σταμάτη
• Έρως, Θέρος, Πόλεμος, της Ευγενίας Φακίνου
• Ψυχ, του Λένου Χρηστίδη
Τα βιβλία θα διατίθενται και μέσω της ιστοσελίδας των Εκδόσεων Καστανιώτη σε δύο διαφορετικούς τύπους ψηφιακών αρχείων στη μορφή .epub και mobipocket, δίνοντας τη δυνατότητα ανάγνωσής τους από την πλειονότητα των e-book reader ή άλλων φορητών συσκευών που παρέχουν την δυνατότητα ανάγνωσης ψηφιακών βιβλίων μέσω εξειδικευμένου λογισμικού, όπως το Mobipocket Reader ή το Stanza, για κινητά τύπου smart phone, iPod Touch και iPhone. Τις «Εκδόσεις Καστανιώτη» ακολουθούν κατά πόδας και οι υπόλοιποι της πιάτσας. Στο εξωτερικό, το πράγμα έχει προχωρήσει πολύ (π.χ στην Ολλανδία και στο Βέλγιο υπολογίζουν ότι σε δέκα χρόνια οι μισοί «βιβλιοφάγοι» θα έχουν συσκευή e-reader). Βέβαια, είναι και θέμα μόδας. Ενδεχομένως να διαβάζεις δύο βιβλία το χρόνο, αλλά να έχεις e-reader επειδή έχει ο γείτονας ή ο συνάδελφος. Συγκρίνεται όμως η αίσθηση του «παραδοσιακού» και «χειροπιαστού» βιβλίου με ένα e-book που διαβάζεται μέσω μιας «ξεκούραστης» e-ink οθόνης; Τι θα κάνουν οι «φετιχιστές» των βιβλίων; Όπως συνηθίσει κανείς. Είναι αλήθεια ότι τα e-books είναι οικολογικής λογικής, καθώς το χαρτί προκύπτει από χιλιάδες τόνους ξυλείας, αλλά και ένας λόγος να χάσουν κάποιοι τη δουλειά τους (τυπογράφοι, βιβλιοδέτες, γραφίστες, βιβλιοπώλες, διανομείς κ.ά). Πάντως, οι συγγραφείς και οι βιβλιοκριτικοί θα είναι οι μόνοι που δεν θα πεινάσουν στο χώρο. Από τη στιγμή όμως που δεν υπάρχουν τόσοι «μεσάζοντες» για να φτάσει στα χέρια μας ένα e-book, είναι άδικο να το πληρώσω όσο ένα «φρέσκο φρούτο» ΑΠΟ: librofan